De lineaire hypotheek
Bij een lineaire hypotheek lost u iedere maand hetzelfde bedrag af. Daarnaast betaalt u rente over de resterende schuld. Omdat die schuld in het begin het hoogst is, zullen ook de totale hypotheeklasten (= rente + aflossing) in het begin hoog zijn. Naarmate u meer aflost, zal uw schuld afnemen en de maandelijkse bedragen geleidelijk dalen. Dat betekent echter ook dat het belastingvoordeel in de loop van de tijd afneemt. Immers: u gaat steeds minder rente betalen.

De annuïteitenhypotheek
Bij de annuïteitenhypotheek blijven de bruto maandlasten gedurende de hele looptijd in principe gelijk. Maar door de jaren heen verandert wel de opbouw van de maandlasten. In het begin betaalt u veel rente en weinig aflossing en aan het eind is dat precies andersom. Ook bij deze hypotheekvorm gaat u dus steeds minder rente betalen, waardoor het belastingvoordeel vermindert. Met als gevolg dat uw netto maandlasten geleidelijk zullen stijgen.

Tradionele Spaar- en levenhypothe(e)k(en)
Levenhypotheken danken hun naam aan het feit dat de premies worden gebruikt voor een 'gemengde' kapitaal- verzekering eigen woning. Deze verzekering bestaat uit een overlijdensrisicodeel en een spaar- of beleggingsdeel. Het risicodeel zorgt voor uitbetaling van het hele of gedeeltelijke hypotheekbedrag bij overlijden. Met het spaar- of beleggingsdeel wordt vermogen opgebouwd om op de einddatum de hypotheek geheel of gedeeltelijk af te lossen. Een klein deel van de premie wordt gereserveerd om de kosten van de verzekeraar te betalen. Naast de premie betaalt u rente over het hypotheekbedrag.

Vernieuwde Spaarhypotheek
Hierbij is de te betalen hypotheekrente en de te ontvangen polisvergoeding losgekoppeld zodat bij een lage hypotheekrente een hoge polisvergoeding wordt verkregen. 

Beleggingshypotheek
Het fundamentele verschil tussen beleggingshypotheken en de spaar- en levenhypotheken is dat het vermogen (voor aflossing van de hypotheek) niet wordt opgebouwd in een verzekering. Er wordt dan ook geen premie aan een verzekeraar betaald. De hypotheeklasten bestaan naast de hypotheekrente uit een bedrag dat wordt belegd. Dat kan een periodieke en/of eenmalige inleg zijn in een fonds naar keuze (soms worden hieraan beperkingen gesteld door de bank). Het te investeren bedrag kan al dan niet in het hypotheekbedrag worden opgenomen.

Aflossingsvrije hypotheek
De naam zegt het al: bij deze hypotheekvorm wordt in beginsel niet afgelost, waardoor u een lagere maandlast kunt realiseren. U betaalt immers uitsluitend rente en geen premie om vermogen op te bouwen. Het nadeel is dat de hypotheek niet is afgedekt met aflossing en/of een verzekering. Dit hoeft ook niet altijd gewenst te zijn, bijvoorbeeld als de waarde van de woning toereikend is. Een (gedeeltelijk) aflossingsvrije hypotheek is vaak interessant als u op latere leeftijd een eigen huis wilt kopen.

Krediet hypotheek
De krediethypotheek wordt vaak afgesloten om de kredietruimte (tijdelijk) te verruimen. Dit kan nodig zijn bij een verbouwing of als zekerheid voor achter de hand. Ook wordt deze hypotheekvorm vaak gebruikt door mensen van hogere leeftijd die hiermee hun vermogen bij wijze van spreken "opeten".

Lijfrentehypotheek
Bij een lijfrentehypotheek vindt er geen aflossing plaats. Hierdoor wordt deze hypotheekvorm slechts tot een bepaald bedrag van de waarde van de woning verstrekt. Daarnaast wordt er een kapitaalverzekering afgesloten. Bij aanvang wordt het bedrag vastgesteld dat uiteindelijk zal worden omgezet in een lijfrente. De maandelijkse lasten bestaan uit de rente over de hypothecaire lening en een premie voor de waardeopbouw in de kapitaal verzekering.

Gemengde hypotheek
De gemengde hypotheek is geen aparte hypotheekvorm maar een combinatie van meerdere hypotheekvormen. Een combinatie kan noodzakelijk zijn als men te maken heeft met fiscale beperkingen, zoals de maximale duur hypotheekrenteaftrek of de maximale opbouw van een belastingvrij bedrag via een kapitaalverzekering. Ook kan voor een gemengde hypotheek gekozen worden om op een slimme manier alle vrijstellingen en flexibele mogelijkheden die de hypothekenmarkt en/of fiscus biedt te benutten.

Nieuwe hypotheken per 1-1-2013

Bij aankoop of verbetering eigen woning alleen nog hypotheekrenteaftrek indien gekozen wordt voor annuïteitenhypotheek of lineairehypotheek.De overige aflossingsvormen mogen wel meegenomen worden bij een verhuizing. De aflossingsvrije hypotheek mag echter, net als bij oversluiten, niet meer bedragen dan 50% van de marktwaarde van de (nieuwe) woning.